15 apr 15. april – Dan Armije Republike Bosne i Hercegovine

BiH je proglasila svoju nezavisnost 1. marta 1992. godine i tako krenula putem samostalnosti. Zemlje članice Evropske unije su 6. aprila 1992. godine priznale Bosnu i Hercegovinu kao nezavisnu i suverenu državu. Nažalost, u isto vrijeme oružani sukobi u pojedinim dijelovima Bosne i Hercegovine prerasli su u pravu agresiju i ratni požar, koji je prouzrokovao ogromne ljudske žrtve i patnje, kao i materijalna razaranja. Smrt je počela šaputati oko nas. Agresija je u svojim krvavim bojama počinjala.

1. aprila 1992. predsjedništvo BiH proglasilo je neposrednu ratnu opasnost i osnovalo Glavni štab Teritorijalne Odbrane BiH. Teritorijalna odbrana BiH bila je nasljednik dotadašnje Teritorijalne Odbrane Socijalističke republike BiH.
   Sljedeći dan, 9. aprila, Predsjedništvo BiH donijelo je odluku o ujedinjenju svih oružanih snaga na teritoriju BiH u Oružane snage BiH (OS BiH). Pod zapovjedništvo Oružanih snaga trebala se staviti Patriotska liga BiH, Zelene beretke, Teritorijalna Odbrana BiH, HVO i druge grupe otpora jugo-srpskoj agresiji. Tako je nastala Armija BiH 15. aprila 1992., ali je ona kasnije 4. jula 1992. nazvana Armija Republike Bosne i Hercegovine. Do tada je korišten stari naziv Tetitorijalna Odbrana BiH.
   Njeno osnivanje prije 27 godina bilo je odgovor na opsadno stanje u našoj državi, ali je za razliku od drugih oružanih snaga Armija BiH poprimila multietnički karakter. Izrasla je iz Patriotske lige, Zelenih beretki, Teritorijalnih Odbrana i drugih patriotskih jedinica. U toku rat bila je jedina legitimna vojna snaga na teritoriji BiH, te je najzaslužnija za odbranu BiH. Današnji datum jedan je od najznačajnijih u historiji BiH. Postojao je trenutak kada se jedna strana naoružavala, a drugoj je rečeno da rata neće biti. Bio je to trenutak kada su agresorske snage prelazile Drinu s ciljem progona, ubijanja i mučenja. Na drugoj strani rađalo se svjetlo. Golorukim, hrabrim momcima ukradena je budućnost, mladost i snovi. Njih su zamjenili puškama, rovovima i životima. Izašli su na ulice, linije i suprostavili se četvrtoj vojnoj sili na svijetu. Nije bajka niti naučna fantastika, jednostavno rađala se nada i rodila se Armija Republike BiH. Teški su dani za BiH bili oni od 1992. do 1995. jugo-srpski agresor okupirao je veći dio BiH i na hiljade nedužnih ljudi odbranu je platilo svojim životom. Iz dana u dan kako se agresija razvijala Armija R BIH je jačala. U kratkom periodu od faze formiranja odbrane prešlo se u fazu oslobađanja zemlje. Ubrzo su počela i velika oslobađanja okupirane teritorije. Pa tako poput dječaka koji je izrastao u muškarca razvijala se i Armija R BiH. Ipak u trenutku kada je bila najjača, najopremljenija i sa najviše motiva branila svoju domovinu usljedio je prekid rata. Taman kada je stasala i sazrijela da porazi neprijatelja desio se Deytonski sporazum.
   Vrhovni zapovjednik bio je predsjednik Republike Alija Izetbegović, a prvi zapovjednik Armije BiH bio je general Sefer Halilović. Što se tiče strukturnog uređenja armije, treba reći da je bila sastavljena od korpusa. Korpusi su bili formirani na regionalnom principu.
   Najčešći simbol ARBiH bio je ljiljan, a grb iste je, ustvari, grb RBiH uz dodatak zlatnih mačeva i vojnih natpisa. Najveće odlikovanje je “Zlatni ljiljan”, koji se dobijao za efikasnost odrađivanja svrhe i cilja ARBiH, a svrha i cilj bili su upravo odbrana međunarodno priznate Republike Bosne i Hercegovine, od stranih i domaćih izdajnika.
   Nakon Dejtonskog sporazuma, ARBiH je zajedno sa HVO-om formirala Vojsku Federacije BiH, da bi nakon reforme odbrane bila transformisana u “Bosanske rendžere”, jednu od tri pukovnije u okviru Oružanih snaga BiH.
   Rat je bio obilježen žestokim napadima, prekomjernim i neselektivnim granatiranjem, etničkim čišćenjima, koncentracijskim logorima, masovnim pokoljima i silovanjima. Događaji poput opsade Sarajeva, Bihaćkog džepa i genocida u Srebrenici, postali su simboli ovoga rata. Prema najnovijim izvještajima, u ratu je stradalo oko 100.000 – 110.000 osoba, a raseljeno je oko 2.2 milijuna, što ga čini najkrvavijim sukobom u Europi nakon završetka Drugog svjetskog rata.
   Bilo je to vrijeme kada su fašističke snage ubijale BiH, ali je nisu ubile, kada je BiH gorila, ali nije izgorila. Historija će jednom proučavati herojstvo nenaoružanog bosanskog vojnika i nesposobnost velike evropske vojne sile kakva je bila bivša JNA. Na današnji dan je hrabro podignut glas BiH i njenih naroda protiv fašizma i nepoštivanja drugog i drugačijeg, pa zahvaljujući tome danas imamo BiH.
   Svim domoljubima, svim učenicima i profesorima Cazinske medrese, sretan 15. april Dan Armije Bosne i Hercegovine!